Ose Mata'itusi Fa'aola (RPM) o se vaega fa'apitoa o masini e su'esu'e fa'avevela ua fuafuaina e fa'ailoa ma fua ai fa'avele gamma e fa'aosoina mai mea fa'aalaiti, e pei o le Caesium-137 (Cs-137). O nei mata'itū e taua tele i tulaga eseese, aemaise lava i kolosi o tuaoi ma uafu, lea e fa'atupula'ia ai le lamatiaga o le fa'aleagaina o le leitio mai u'amea ma isi mea. RPMse fai ma laina muamua o le puipuiga mai le felauaiga faasolitulafono o vailaau leitio, ia mautinoa e iloa so'o se fa'amata'u a'o le'i mafai ona ulufale atu i nofoaga faitele.
I Initonesia, o le matafaioi mo le faatonutonuina o malosiaga faaniukilia ma masini leitio e pau i lalo o le National Nuclear Regulatory Agency, ua lauiloa o le BAPETEN. E ui i lea fa'atonuga fa'atonutonu, o lo'o feagai nei le atunu'u ma lu'itau tetele i le mafai ona mata'ituina le leitio. Ua fa'ailoa mai i ripoti e na'o se numera fa'atapula'a o uafu e fa'apipi'iina i RPM fa'amautu, ma tu'u ai se va tele i le mata'ituina o le inisiua i nofoaga taua e ulufale ai. O le leai o ni atina'e tetele e tula'i mai ai se tulaga lamatia, aemaise lava i fa'alavelave fa'afuase'i e a'afia ai le fa'aleagaina o le leitio.
O se tasi o ia mea na tupu na tupu i le 2025 Initonesia, e aofia ai le Cs-137, o le radioactive isotope e lamatia ai le soifua maloloina ona o le gamma radiation emissions. O lenei mea na tupu na fa'aosofia ai le malo o Initonesia e toe iloilo ana faiga fa'atulafonoina ma fa'aleleia atili le mafai ona iloa le leitio. O lea la ua maitauina le fa'atupula'ia o le fa'amamafa o le su'esu'eina o uta ma le su'esu'eina o le leitio, ae maise lava i fa'ata'ita'iga o lo'o a'afia ai otaota ma u'amea.
O le fa'atuputeleina o le fa'alauiloaina o a'afiaga fa'ama'i fa'avevela ua mafua ai se mana'oga tele mo RPMs ma mea faigaluega su'esu'e fa'atatau. A'o taumafai Initonesia e fa'amalosia ana gafatia mata'ituina, o le mana'oga mo le alualu i lumameafaigaluega e iloa ai le radiation o le a faateteleina le faitio. O lenei manaoga e le gata i uafu ma sopoia tuaoi ae o loʻo faʻalautele atu i nofoaga e faʻaogaina ai otaota, lea o loʻo faʻateleina ai le popolega mo mea faʻaitieti e ulu atu i le vaitafe toe faʻaaogaina.
I le faaiuga, o le tuufaatasia o Mata'itū Mata'itusi Fa'aolai totonu o Initonesia fa'atonutonu fa'avae e taua tele mo le fa'aleleia atili o le agava'a o le atunu'u e su'esu'e ma fa'afoe le fa'aleagaina o le leitio. Faatasi ai ma faʻalavelave faʻafuaseʻi o loʻo faʻamamafaina ai le taua o le mataʻituina lelei, o le manaʻoga mo RPMs ma auaunaga faʻapitoa e faʻamoemoe e faʻatupulaia vave. A'o fa'aauau pea ona fa'aleleia e le BAPETEN ana tulafono fa'atonutonu ma le va'ava'aiga, o le fa'atinoina o faiga fa'asa'o fa'avevela o le a faia se sao taua i le puipuiga o le soifua maloloina lautele ma fa'amautinoaina le pulea saogalemu o u'amea ma isi mea e ono lamatia ai.
Taimi meli: Nov-21-2025